Als werknemer (loondienst) kan je te maken krijgen met (dreigend) ontslag. Er zijn verschillende vormen van ontslag mogelijk, waaronder ontslag met wederzijds goedvinden. Bij deze vorm is er meestal ook sprake van een vaststellingsovereenkomst (VSO). In dit artikel lees je meer over ontslag, de vaststellingsovereenkomst en de ontslagvergoeding in relatie met het starten van een eigen bedrijf.
Het is natuurlijk niet leuk als je, door bijvoorbeeld een reorganisatie of sanering, terecht komt in een ontslagsituatie. Echter kan deze situatie ook weer nieuwe kansen opleveren. Veel voorkomende vormen van ontslag zijn:
Met wederzijds goedvinden;
Aflopen van een tijdelijk arbeidscontract (via rechtswege);
Eenzijdige opzegging door medewerker zelf;
Ontslagaanvraag via het UWV (eenzijdig door werkgever);
Ontbinding door kantonrechter.
Bij ontslag bieden werkgevers soms begeleiding en/of geld aan om je te ondersteunen bij het vinden van nieuw werk. We noemen dit ook wel outplacement en is gericht op het vinden van een nieuwe baan in loondienstverband (van werk naar werk). Maar ook het opstarten van een eigen bedrijf behoort tot de mogelijkheden (van werk naar ondernemerschap). De mate waarin je werkgever geld en advies beschikbaar stelt zal per situatie en bedrijf verschillen. Afspraken over de begeleiding en beschikbaar (opleidings) budget maken vaak deel uit van een sociaal plan, CAO en/of worden op basis van onderlinge afspraken opgenomen in een vaststellingsovereenkomst. In de meeste gevallen heb je als werknemer minimaal recht op een wettelijk bepaalde transitievergoeding.
De wettelijke transitievergoeding is een geldelijke vergoeding op basis van het aantal jaren dat je in dienst bent geweest en je bruto maandsalaris. Deze transitievergoeding wordt opgenomen in de vaststellingsovereenkomst en is, bij ontslag met wederzijds goedvinden, door middel van onderhandeling mogelijk uit te breiden met een extra ontslagvergoeding. De transitievergoeding is dus het (wettelijke bepaalde) bodembedrag en de ontslagvergoeding een "extraatje" vanuit de werkgever. De transitie- en mogelijke ontslagvergoeding kan je natuurlijk gaan inzetten om het starten van je eigen bedrijf mogelijk te maken. Een ontslag- en transitievergoeding zijn meestal wel bijzondere vormen van loon. Dit betekent dat je over de ontslagvergoeding vaak nog inkomstenbelasting moet betalen.
In een vaststellingsovereenkomst worden individuele afspraken vastgelegd die de werkgever en werknemer onderling met elkaar maken als er sprake is van ‘ontslag met wederzijds goedvinden’. In dat geval zijn werkgever en werknemer onderling overeengekomen om afscheid van elkaar te nemen. In de overeenkomst worden alle onderlinge rechten en plichten van werkgever en werknemer vastgelegd. In de overeenkomst staan dus zowel de wettelijke en collectieve (CAO/Sociaal plan) afspraken als wel ook de eventuele individuele afspraken die jij met je werkgever maakt.
Indien je als werknemer al droomt over het ondernemerschap kan een ontslagsituatie een kans zijn om deze droom te gaan waarmaken. Indien er sprake is van ‘ontslag met wederzijds goedvinden’ kan je met je werkgever afspraken maken om deze stap, gedurende een bepaalde periode, samen in goede banen te leiden. Dit kan bijvoorbeeld door het opnemen van een ontwikkel- en of opleidingsbudget in de vaststellingsovereenkomst. Met dit budget ga jij je voorbereiden op het ondernemerschap. Mogelijk heb je behoefte aan het ontwikkelen van jouw ondernemerskwaliteiten of heb je behoefte aan begeleiding bij het schrijven van een ondernemingsplan. Zorg er voor dat je goed weet wat je precies wilt. Neem je wensen mee in de gesprekken met je werkgever en leg de afspraken / toezeggingen goed vast in de vaststellingsovereenkomst.
Veel mensen denken dat ze geen recht meer hebben op een WW-uitkering als er sprake is van ‘ontslag met wederzijds goedvinden’. Dit is een fabel, echter moet er in de vaststellingsovereenkomst wel duidelijk worden opgenomen dat het initiatief voor ontslag bij de werkgever ligt. Controleer de vaststellingsovereenkomst dus altijd heel goed en schakel waar nodig gespecialiseerde hulp in.
Kom je toch in de situatie terecht dat je WW-uitkering moet gaan aanvragen, dan zijn er binnen het UWV startersfaciliteiten waar je gebruik van kan maken als je een bedrijf wil starten vanuit een uitkering. Zo kan je een aanvraag doen voor een voorbereidingsperiode waarin je bijvoorbeeld een ondernemingsplan gaat schrijven en een startperiode waarin je gedurende 6 maanden met behoud van je uitkering je onderneming kan gaan opstarten. Lees hier meer over ondernemen en het UWV.
Ontslag heeft naast emotionele aspecten ook vaak juridische en fiscaal / financiële gevolgen. Laat je dus goed adviseren om alles goed te regelen. Neem bij ontslag contact op met bijvoorbeeld jouw vakbond, een boekhouder en/of jurist gespecialiseerd in arbeidsrecht. Zoek je hulp op het gebied van het ondernemerschap? Kijk dan op deze pagina hoe wij jou kunnen helpen.
Ben je een startende ondernemer en moet je btw-aangifte doen over het eerste kwartaal? Zorg dan dat je btw-aangifte- en betaling uiterlijk 30 april binnen zijn.
Het aantal zelfstandigen zonder personeel (zzp) is in tien jaar tijd met 85% gestegen. In 2014 telde Nederland zo’n 875.000 zzp’ers. In 2024 zijn dit er iets meer dan 1,6 miljoen. Dat blijkt uit cijfers van de KVK.
